Өнөөдөр зориг гарган ДОХ ийн шинжилгээ өгч үзлээ xэxэ,, эвгүйл байдаг юм байнаа.. тэхдээ неготив( буюу эрүүл ) гэдэг хариу сонсох шиг кайфтай зүйл байдаггүй юм байнаа.. ер нь хүмүүс шинжилгээ өгөх нь зүйтэй гэж бодож байнаа. Бид хаанаас ч ДОХ ын халдвар авч болно,, ер нь жилд 1 удаа шинжилгээ өгөх естой гэдэг юм байна лээ..

Милтон Фридманы “ Хувь заяагаа сонгох нь”

Эрх чөлөө гэж юу вэ?


Милтон Фридманы “ Хувь заяагаа сонгох нь” гэдэг номийг уншиж эхэлсний дараа өөртөө тавьсан хамгийн эхний асуулт энэ байлаа.

Эрх чөлөө гэдэг нь хүнд төрөхөөс нь заяагдсан нэгэн төрлийн үнэт зүйл юм. Хүн хоол идэж ус уухгүй бол хэр удаан амьдарч чадах билээ? Үүнтэй адил эрх чөлөөгийн боогдуулсан нийгэмд хүмүүн төрлөгтөн тогтнох нь зүүний үзүүрдээр шар будаа тогтоохтой адил хэцүү зүйл юм аа. Владимир Соловьев ийн бодлоор хүн биеэ дааж өөрийн бодол санаагаар хийж байгаа үйл ажиллагааг л эрх чөлөө гэнэ. Төр улс орны эдийн засагт болон дотоодын асуудалд хэт оролцон, гаалийн татвар болон гадаад худалдааны бусад хязгаарлалтууд хийх мэтээр чөлөөт зах зээлийг боогдуулах нь маш сөрөг үр дагавартай юм. Энэ нь хямрал үүсэх нэгэн шалтгаан болж байдаг. Ийм боогдмол нийгэмд аж төрж байгаа ард түмний амьдрал, хөгжил цэцэглэлт, нийгмийн идэвх нь нэг цэгдээр зогсдог. Оросын зохиолч Евгэний Замятины “Биднар” гэдэг роман ас жишээ татъя. Энэхүү зохиолоос иргэдийнхээ үйл ажиллагааг нягтлан хянаж, эдийн засгаа нарийвчилсан төвлөрсөн төлөвлөгөөгөөр хөгжүүлдэг газар болон иргэд нь ямар өрөвдөлтэй байдалд ордгийг харж болно. Энэ романы хүмүүс нь амьд л болохоос хүн гэдэг утаг учраа алдцан. Тэднарийг тоогоор нэрлэцэн , бүгд бүх юмийг нэг цагт жигд хийдэг, хоолоо халбагдахдаа хүртэл нэгэн зэрэг хөдөлдөг. Улсийн төр нь бүх хүмүүсийг хяналтандаа авч санах ойгийн байнга устгаж зүрх сэтгэл, сэтгэн бодох чадваргүй болгож байдаг. Үүний адил төр засгийн гаргасан янз бүрийн хязгаарлалтуудас болж манай хүн ард ямар ч мэдрэмж, идэвхи, зүрхгүй амьд машинууд болж хувирахвий! Хийж бүтээх гэсэн бүх үйлийн татвар зэргийн зүйлээр боогдуулаад байвал шинэ санаа сэдэхээ болиж нийтээрээ нэгэн хэвийн бүрхэг орчинд л амьдарсаар байх болно. Нэг өөрчлөлт л хийхгүй бол тэр харанхуй нүхнээсээ хэзээ ч гарч чадахгүй. Энэ байдлийг 9-эр зуунд оршиж байсан дайны дарах зүүн Германд ажиглаж болох юм. Милтон Фридман эл номоороо ийм зогсомол, хар бүрий байдалд орохоос яаж сэргийлэх тухай өөрийн бодолоо уншигчдад хүргэв.



Милтон Фридман чөлөөт зах зээлийг дэмждэг , ядуу орон иргэдийнхаа амьдралийн төвшинг дээшлүүлэхгэж байга юм бол гадаад болон дотоод худалдаагаа чөлөөтэй тавих нь хамгийн сайн арга гэж үздэг. Үүний жишээ нь азид амьдралийн стандартара хамгийн сайн орнуудын тоонд багттаг Хонконг. Тэнд ямарч хязгаарлалт байхгүй хүмүүс нь хүссэнийхээ дагуу хөрөнгө оруулалт хийж, хэн дуртайгаа авч ажиллуулж чөлөөтэй нийгэмд аж суудаг.

Фридман монетаризм гэхч эдийн засгийн шинэ сургаалийг нээсэн. Түүний энэ онолоор эдийн засгийн хөгжил эргэлдэж буй мөнгөнөөс хамаардаг.

Эл номоороо Милтоний хэлэх гэсэн санаа нь:

1. зах зээлийн эдийн засаг нь өөрийгөө зохицуулаад байдаг систем. Энд гарж буй сөрөг үзэгдэлүүд нь улс эдийн засагт хэт их оролцсонтой холбоотой.

2.мөнгөний хэмжээ хэрэглэгч, фирм үүдийн зарлагт нөлөөлдөг. Мөнгөний хэмжээ ихэсэх нь эхний үед үйлдвэрлэлтийн өсөлтөнд нөлөөлдөг, дараа нь үнийн өсөлт болон инфляц үүсэх нөхцөл нь болдог.

3.Төр л мөнгөний тоо хэмжээг тодорхойлно.

4.Инфляцийг яамарч аргаар хамаагүй хэцүү байсанч дарах хэрэгтэй.

“Хувь заяагаа сонгох нь” ос надаа хамгийн их таалагдсан бүлэг нь есдүгээр бүлэг- “Инфляцийг эмчлэхүй”. Энэ бүлэгээс би юу мэдэж авсан бэ гэвэл: инфляцийн тодорхойлолт, үүсэлийн шалтгаан, түүнд нөлөөлөх хүчин зүйлс, цаг хугацааны нөлөө , эмчлэх арга,, эмчилгээний гаж нөлөөлөл зэрэгийг.

Инфляц нь мөнгөний тоо хэмжээ өссөнөөс үүдэн үүсдэг үзэгдэл юм. Мөнгөний нийлүүлэлт өссөний шалтгаан нь янз бүр байж болно. Төр л мөнгөний тоо хэмжээг зохицуулдаг болохоор инфляц үүсэх явц нь шууд утгаараа төрийн буруу бодлого



оос хамааралтай гэж үзэж болно. Жишээ болгоход дайны үед улсаа тэтгэх цорийн ганц араг зам нь илүү мөнгө хэвлэх байсан учраас дайны дараа ихэнх улсуудад инфляцын хувь өсдөг байв. Тэднарт угаасаа өөр сонголт байдаггүй байв. Инфляцыг буруулах арга нь мөнгөний тоог багасгахад оршидог гэдэг тэхдээ энэ нь тиймч амархан шийдэгдэх асуудал биш юм аа. Энэ нь ардаасаа аж үйлдвэрлэлийн зогсонги байдал, нийгмийн ядуурал, өлсөглөн улмаар гүн хямралыг дагуулдаг юм. Тиймээс хэцүү байдалд орсон орнуудад нэг бол хэдэн жил зовлонгоо тэсч инфляцийн ард гарах эсвэл он удаан хямралийн байдалтай байх гэсэн хоёр сонголт байдаг. (Өндөр инфляцийн үр дүнд болсон ажилгүйдэл ба инфляцийн эмчилгээний үеийн түр зуурүн ажилгүйдэл хоёрын хоороонд жинхэнэ сонголт байдаг.)

Хувь заяагаа сонгох нь XX зууны алдартай либерал үзэлтэй зохиолуудийн нэг. Хүний эрх, эдийн засгийн эрх чөлөө гэсэн хоёр зүйл хавсарсанаар хамгийн тогтвортой, хөгжиж буй улс болно. Энэ номондоо зохиолч нь төвлөрсөн төлөвлөгөөт ба чөлөөт зах зээл тэй улсуудыг хоорондон харицуулж аль замын дагавал сайн сайханруу хүрэх вэ гэдэг асуултанд хариул өгсөн. Мөн төрийн ч бай, хэн нэгний ч бай гарт эрх мэдэл бөөгнөрвөл энэ нь хүний эрх чөлөөнд хамгийн сүрхий аюул учруулдагийг анхааруулсан юм.

mongolia minii nudeer

unuugiin mongol ornoo ajaad bhad hugjuud ch bga um shig thdee bas nuguu untsguus harhad nen yaduuchuudiin too ussur l bga ni elt bnaa..sayahan neg heden aadar boroo orhod heden zam mine yavaa!! araichdee l gemeer bollo.. thdee uunii achaar zamaa dahin taviv... er ni gazar hudulvul bid nar chn odoo yanaa??? manai mongol gdg uls chn ter chigere undsere archigdah ni beeshdee!! 76 mani er ni yul hiigd bndaa?? suuld  hiisn gants gaigui um ni ter oyu tolgoini geree l bhshivvdd.. chaddag um ni shoudah... sayahan l gehed tarialangin talbai der ochool bas baahn shou markin um bolodd, ,, uul ni tariaga uzehgejiij yun c ih hun tsugluulj bas ger mer baritsann... etseg ehees mini avdag tatvar Mongol ornii hugjild zartsuulagdaj bnuu esvel 76 iin karmaand orjinuu???...yahgaj hereggui ih zardaltai shou talbai deer zohiodog bnaa??? ternii orond uur heregtei bga umandaa ter hurungu oruulalta hiihed yadiin boloo?? yadaj l mongoliin ireedui bolson oyutnuuda hurungu oruulalt hiij dotuur bairiig ni saijruulbal yasiin boldoo?? bas shine emneleg neej chadkuma gehed yadaj bga hediigee saijruulaad shine tonog tuhuurumj avch boldguin bhdaa?? humuusiin tatvar haashaa orood bndaa??? er ni neg shinechlelt hiih tsag ni bolsiin bishuu?? dor hayaj suisiig tugssun uls toriin yamarch medleggui duuchin Javhlan neg toirogt ner devshij bna gejuu?? ene chn yu bolood bnaa?? niigem uls tor une tsenee tegej ih aldtsan gejude??arai dendjinaa!! ter sain duuchin baij bolno thdee ter arail huurtsun  bnaa.. yu vee!! heden duu duulaad ulsiin ih hurliin gishuun bolno gj bodsiin bhda?? huduunii bolovsorlgui um....ene buhniig ajaad suuhad uneheer ih   zevuutsel hurjiinaa...uls ornon dotroo negdelgui iin shou markiin um bolheer chn hyatad manaihig udku uuriin erhsheeld oruulah ni todoroi shdee!!! zaluuchudd bid nar chn neg um hiih tsag ni bolsiin bishuu???!!...odoo tsagt ohiduud ni bie unelej bandinar ni hulagia deerem hiij.. mongolii ur sad hetsuuhen l haragdaj bndaa( !! bi bugdiin geegui shuuu, zarim hediin)..tolgoigoo ajiluulhiin orond bieiin amariig hardag boljdee..mini ajisnaar er ni mongoliin ard tumen ni udkuu Enetheg shig neg bol bayan  esvel yaduu gej 2r honl statusiin hoorond huviarlagdah tsag ni duhuj baihshig.. ( za bi neeh ediin zasag odoohondo sain medkuuldee zgeer uuriinl bodloo bichij bga shuu)..LV iin delguur neegdlee.. za yahuu bayachuud ni tendees um avah l bhdaa thdee medeej 3 4 iig avaad bhguishd...hen ch bilee neg namas hun bolgond saya 500 g ugnu geed l bga- teheer chn ulsiin san yah boljinoo??? ternii orond shien uildver ch umuu er ni l neg ajiliin abir gargaad ajiguidliig bagasgachval iluu heregtein bishu!! mungu uguu geed ideed l duusan shudee.. batalgaatai amidral gargaj ugvul uls oron mini hugjin devshih bolon shudee...76 yu hiidiin boloo?? gaihaal bndaa bi.. za yahuu heregtei um hiidegl bhdaa..thdee medkuuee.. aiii huurhii minii mongol...hyatadiin darlalt orchihguihenshig uuruu hugjin devsheesei bilee... neg udr hyatad hilee haagad import oo zogsoovol bid nar chn yah boloo?? ingej bodhoor ali deer erhsheelden ortson shuud hamaaraltai uls boltsiin shig?? sanal niilj bnuu?? heleh hiij buteeh zuil odoogiin zaluusd maani zunduu bga bh gej naidjiin

hair

HAIR  gj aguu gun uhaan umaa.. duralsan hun tolgoigoo alddag gej unen ug um.. hairtai hunii chn zuvhun sain sxan um l chamd haragdana...tedd tsag hugatsaa unguruhud chi bodlogshirj ehelne,, er ni ene minii haij baisan hun munu uu?? enenees iluu hun oldoh bolov uu?? ted hair chn hurj ehelhiimdaa... thdee gol ni  ter hairiigaa hadgalj boldgiig uhaarlaa.. bie biendee buult hiih heregtei baidag um bainaa... chiher buram shinedee amttai gej unen umaa.. xexxx...ineedtei ug shooo...huniig gadnah turh baidalaar ni dugneh hamgiin buruu,, dotogsho ni shagaih heregtei um baina...gadnah baidal bol nud huurah todii uzegdel um,(,tur zuriin hargalaas uurdiih ni deer bailguidee...) harin ter zurhiig chn dogdluulaad haya zogsoochkood bdag ter zuil bol unen baidal um.. neg hunii helsneer - chi eejdee yagaad hairtai ve?? - eniig chn tailbarlaj boldguin... chi hund hairtaigaa mederdeg bolhoos jisheelbel bi nudnees ni bolj hairtai n ter gedggui bizdee( jinhene hair bol).. tiim uchraas ter tseejin hesegt orshidog zuilee mederch terige sonsoj zuv songoltoo hiitsgeeyaa zaluusaa

helj irdeggui hiisch irdeg gai

sayahan utah d surdag neg ohinii talaar blogs oos olj medlee,. terbeer 18 nasandaa utah iin ih skuld or suraltsaj sayahan tugssiin bejee.. tgsen chn gent ene sariin 5 nd tsusnii shinjilgee uguhud havdar ilerjee!!! yamar iermm news wee!!!! hunii amidral sonin umaa...gent l neg um bolchhinn,, helj irdeggui hiisch irdeg gai gegcheer ene uvchin chn uneheer iemaar umaa... hun hezeech uuriiguu uvdunu gej bododgui l bhgui yu.. tgtell gent neg udr!!!!!1 ierm ierm... ingej bodhoor l amidral eirmm hatuu togloom.. chi tuuniig davj zuv nuudel hiin togloh heregtei.. ene togloomond bugd bulihaatsah bolno hench chaag gehgui chi bugdiin esreg gantsaar zogson bolno...etssiin etsest chi bas ter togloomiin uhcriig olkoj hojihiin tuluuu yavjagaal nuguu ertontsruu yavah bolno.. shri shri iin bagsh iin helsneer- chi ene amidraldaa daraagiin amidraliinhaa buyaniig tsugluulah estoi gdg.. ene sonin ug shuu... amidraliin yavtsdaa daraagiin uedee sain sxan bhiin tuluul chi zutgej charmaih heregtei bolno!!!!... theer horom secund bur unetei gedgiig uhaarah heregtei bolj bgaazz... suuld ni uuu teriig hiij chadaaguin bnaa gj ene horvoond sunsnii bie eer ergeldej bhaar amid bhdaa hussen zorilgodoo hurch sarvaisan buhnee avtsgaayaa!!!

abort

odoogiin usvur nasniihnigaa seremjluuleh bas zuv bodlogtoi amidrasai gj ene heden zurgiig taviv

ene ni uul ni  hun boloh gej yavjisan neg huurhiilultei amitan umsan.. zarim negnii uhamsargui bodlog, aldaagaas bolj horvoog harj etseg ehiin hari halamjiig hurtej chadalgui nuguu ertontsruu hucheer yvsan um,,hamgiin gol ni ur hunduulj bhad ene byatshan amitan mederch bdag buur eimshigtai,,, taniig amidarchin 4 n muchiig chn zulgaaj tarchlaaj albal yamar bee???????? AIMAAAR.....neg shuniin jargalaar neg huni amiig bitii horoogooch

amidral zuunii uzuurdeer

hun bolj turuh chn zuunii uzuurdeer shar budaa togtoohtoi adil hetsuu zuil umaa...thed ene altan amia horlon gee yavaad bdag mangar humuus ih bnaaaa.. anariin heldgeer "Жингийн тэмээ цувж л байдаг замын ноход хуцаж л байдаг" .. ene amidraldaa bie biendee neg gai bolchihgui henshig amidrii zaluusaa tgehuu...ene chn minii l amidral bolhoor bi yu hiinee yu songon minii medeld bnaa.. bie bieniigee daramtlaad yunch hurehgui ee.. bas neg muu t1 umnudaas bolj amia eguutegdeg negen ni t1...tiimeess uursdiiguul bodoj amidrya